കുന്നിന് ചുറ്റും നടത്തം
അരുണാചല കുന്ന് ഒരു അവിഭാജ്യ പർവ്വതമായി കാണപ്പെടുന്നു, പല സ്ഥലങ്ങളിൽ നിന്നും നന്നായി നിർവചിക്കപ്പെട്ട ഒരു കൊടുമുടിയുണ്ട്. അതുപോലെ രമണ മഹർഷിയുടെ ഉപദേശം "ഞാൻ-ശരീരം" എന്ന ആശയത്തിൻ്റെ വിച്ഛേദിക്കലിന് ഊന്നൽ നൽകിക്കൊണ്ട് "സ്വയം അന്വേഷണം" എന്ന ഒരൊറ്റ കൊടുമുടിയിലേക്ക് വിരൽ ചൂണ്ടുന്നതായി പലരും വിവരിക്കുന്നു. അരുണാചല പർവതത്തിന് അതിൻ്റേതായ വ്യത്യസ്തമായ കൊടുമുടികൾ ഉള്ളതായി തോന്നുന്നതുപോലെ, രമണ മഹർഷിയുടെ അധ്യാപനം നിരവധി ആത്മീയ ആചാരങ്ങൾക്ക് പ്രാധാന്യം നൽകുന്നതായി കാണപ്പെടുന്നു. 14 കിലോമീറ്റർ ദൂരമുള്ള അരുണാചല കുന്നിന് ചുറ്റും നടക്കുന്നത് അത്തരത്തിലുള്ള ഒരു പരിശീലനമാണ്.

Devaraja Mudaliar states in My recollections of Bhagavan:
"എന്നിരുന്നാലും, എൻ്റെ നിസ്സംഗതയും ഒരു പരിധിവരെ എൻ്റെ ഉന്നതമായ ജ്ഞാനബോധവും അങ്ങനെയായിരുന്നു, അത്തരം ശാരീരിക തപസ്സുകളില്ലാതെ, നഗ്നപാദനായി ഏകദേശം എട്ട് മൈൽ നടക്കുന്നു, ആശ്രമത്തിൽ സ്ഥിരതാമസക്കാരനായി വന്നതിന് ശേഷവും, മാനസിക ആരാധന മതിയാകും. മറ്റുള്ളവരെപ്പോലെ ഞാൻ മല ചുറ്റില്ല, എന്നിരുന്നാലും, ഞാൻ കണ്ടതും കേട്ടതുമായ എല്ലാം, ഈ പ്രദക്ഷിണത്തിൽ കാര്യമായ എന്തെങ്കിലും ഉണ്ടെന്ന് എനിക്ക് തോന്നി, അതിനാൽ ഇത് എടുക്കുന്നത് പ്രധാനമാണോ എന്ന് ഞാൻ പലപ്പോഴും ഭഗവാനോട് ചോദിച്ചു കുഴപ്പം ... ഈ വിഷയത്തിൽ ഭഗവാനുമായുള്ള എൻ്റെ സംഭാഷണത്തിൻ്റെ ഫലമായി എന്നോട് പറഞ്ഞതിൻ്റെ സാരം.
“കുന്നിൽ സർക്യൂട്ട് ഉണ്ടാക്കുന്നത് എല്ലാവർക്കും നല്ലതാണ്. ഈ പ്രദക്ഷിണത്തിൽ ഒരാൾക്ക് വിശ്വാസമുണ്ടോ ഇല്ലയോ എന്നത് പോലും പ്രശ്നമല്ല, അത് വിശ്വസിച്ചാലും ഇല്ലെങ്കിലും തൊടുന്നവരെയെല്ലാം അഗ്നി ദഹിപ്പിക്കുന്നതുപോലെ, കുന്നിന് ചുറ്റും നടക്കുന്ന എല്ലാവർക്കും നന്മ ചെയ്യും. ഒരിക്കൽ അദ്ദേഹം എന്നോട് പറഞ്ഞു: “കുന്നിന് ചുറ്റും സഞ്ചരിക്കുന്നതിൻ്റെ ഫലപ്രാപ്തിയെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ ചോദ്യങ്ങളിൽ നിങ്ങൾ എന്തിനാണ് ഇത്രയധികം ആശങ്കപ്പെടുന്നത്? നിങ്ങൾക്ക് മറ്റെന്തെങ്കിലും ലഭിച്ചാലും ഇല്ലെങ്കിലും, ശാരീരിക വ്യായാമത്തിൻ്റെ പ്രയോജനമെങ്കിലും നിങ്ങൾക്ക് ലഭിക്കും.
എൻ്റെ മങ്ങിയ ബുദ്ധിക്ക് ഇതെങ്കിലും വ്യക്തമാകുമെന്ന് ഭഗവാൻ കരുതി. മറ്റൊരവസരത്തിൽ അദ്ദേഹം എന്നോട് പറഞ്ഞു: “ഒരിക്കൽ കുന്നിന് ചുറ്റും പോകുക. അത് നിങ്ങളെ ആകർഷിക്കുമെന്ന് നിങ്ങൾ കാണും. താൻ പ്രദക്ഷിണം തുടങ്ങുകയാണെന്ന് ആരൊക്കെ വന്ന് ഭഗവാനോട് പറഞ്ഞാലും, അയാൾക്ക് പ്രായമായാലും അവശനായാലും, ഭഗവാൻ ഒരു കാര്യത്തിലും പോലും ആ ആശയത്തെ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ല, എന്നാൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ പറഞ്ഞത്: “നിങ്ങൾക്ക് പതുക്കെ പോകാം”.
എൻ്റെ പ്രായം, ആരോഗ്യം, ശക്തി എന്നിവയും ന്യായമായും അവയ്ക്ക് നൽകാവുന്ന സമ്മർദ്ദവും കണക്കിലെടുത്ത് എൻ്റെ പ്രദക്ഷിണങ്ങളുടെ ആവൃത്തി നിയന്ത്രിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, മറ്റേതൊരു ഭഗവാൻ്റെ ഭക്തനെയും പോലെ ഞാനും ഇപ്പോൾ ഗിരി പ്രദാകാശിനയിൽ ഉറച്ചു വിശ്വസിക്കുന്നു.

Samudram Lake
രമണാശ്രമത്തിൽ നിന്നുള്ള കത്തുകളിൽ ശ്രീ ഭഗവാൻ പറഞ്ഞതായി നാം വായിക്കുന്നു: “ഈ ഗിരിപ്രദക്ഷിണത്തിൻ്റെ മഹത്വം ‘അരുണാചലപുരാണം’ ദീർഘമായി വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്. നന്ദികേശ ഭഗവാൻ സദാശിവനോട് സമാനമായ ഒരു ചോദ്യം ചോദിച്ചു, സദാശിവൻ ഇപ്രകാരം വിവരിച്ചു: 'ഈ കുന്നിന് ചുറ്റും പോകുന്നത് നല്ലതാണ്. 'പ്രദക്ഷിണ' എന്ന വാക്കിന് ഒരു സാധാരണ അർത്ഥമുണ്ട്. 'പ്ര' എന്ന അക്ഷരം എല്ലാത്തരം പാപങ്ങളെയും ഇല്ലാതാക്കുന്നു; ‘ദ’ എന്നാൽ ആഗ്രഹങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു; 'ക്ഷി' എന്നത് ഭാവി ജന്മങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു; 'ന' എന്നാൽ ജ്ഞാനത്തിലൂടെ വിടുതൽ നൽകുന്നതിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ശരിക്കും പറഞ്ഞാൽ ഈ പ്രദക്ഷിണം കൊണ്ട് കിട്ടുന്ന സുഖവും സന്തോഷവും പറഞ്ഞറിയിക്കാൻ പ്രയാസമാണ്. ശരീരം തളർന്നുപോകുന്നു, ഇന്ദ്രിയങ്ങളുടെ ശക്തി നഷ്ടപ്പെടുന്നു, ശരീരത്തിൻ്റെ എല്ലാ പ്രവർത്തനങ്ങളും ഉള്ളിൽ ആഗിരണം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. അങ്ങനെ സ്വയം മറന്ന് ധ്യാനാവസ്ഥയിൽ എത്താൻ സാധിക്കും. ഒരാൾ നടത്തം തുടരുമ്പോൾ, ആസനാവസ്ഥയിലെന്നപോലെ ശരീരം യാന്ത്രികമായി യോജിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. അതിനാൽ ശരീരം ആരോഗ്യം മെച്ചപ്പെടുന്നു. ഇതുകൂടാതെ, നിരവധി ഔഷധ സസ്യങ്ങൾ കുന്നിൽ ഉണ്ട്. ആ ഔഷധസസ്യങ്ങളിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന വായു ശ്വാസകോശത്തിന് നല്ലതാണ്.